ABC FOTOWOLTAIKI

1. Informacje ogólne

Instalacja fotowoltaiczna służy do produkcji energii elektrycznej. Źródłem energii jest energia promieniowania słonecznego – ogólnodostępna, niewyczerpalna i ekologiczna, nie ingerująca w środowisko. Proces produkcji energii odbywa się także w dni pochmurne, gdyż bezpośrednie działanie promieni słonecznych nie jest konieczne do produkcji energii. Każda instalacja składa się z modułów fotowoltaicznych montowanych na dachu budynku lub obok budynku i falownika. Falownik to urządzenie, które przemienia prąd stały, który produkują moduły na prąd przemienny, który możemy wykorzystać w gospodarstwie domowym lub oddać go do sieci. Instalacja fotowoltaiczna może oddawać energię do sieci, a może też pracować niezależnie od sieci. Wtedy wymagane jest wyposażenie instalacji w akumulatory energii (w przypadku projektu parasolowego brak możliwości montażu baterii), co ze względu na koszty akumulatorów jest rozwiązaniem stosowanym bardzo rzadko. Dzisiaj, dzięki obowiązującej ustawie o odnawialnych źródłach energii, akumulatorem energii może być sieć energetyczna, dlatego właśnie instalacje sieciowe są najczęściej wybieranym typem instalacji. Po pierwsze dlatego, że ze względu na brak konieczności zakupu akumulatorów są tańsze, po drugie, bez dodatkowych kosztów wyprodukowaną energie można magazynować w sieci.

2. Na czym polega korzystanie z instalacji

Najbardziej korzystnym rozwiązaniem będzie jak najwięcej energii zużywać wtedy, gdy jest ona na bieżąco produkowana, czyli w ciągu dnia. Wtedy właśnie powinniśmy planować pracę zmywarki, pralki, pompy ciepła. Energia, która nie zostanie zużyta przez gospodarstwo domowe oddawana jest do sieci elektroenergetycznej i tam jest magazynowana. Wieczorem lub nocą, kiedy korzystamy z energii elektrycznej, ale nasza mała elektrownia fotowoltaiczna na dachu jej nie produkuje – pobieramy z sieci energię elektryczną za darmo (pobieramy energię oddaną w ciągu dnia). Zazwyczaj, ilość energii, którą produkuje nasza instalacja jest większa w okresie letnim, a mniejsza w zimowym. To jednak nie przeszkadza w generowaniu oszczędności w domowym budżecie, ponieważ w lecie instalacja produkuje zdecydowanie więcej energii niż w zimie. Dlatego w zimowe wieczory możemy korzystać z nadmiaru energii, która została oddana do sieci w okresie letnim. Tę energię pobieramy za darmo, a płacimy jedynie za różnicę w energii pobranej i oddanej do sieci w skali całego roku rozliczeniowego. Nie można jednak odebrać 100% przetrzymywanej w sieci energii. W zależności od mocy instalacji można odebrać 80% ( gdy instalacja ma moc do 10 kW), lub 70% (gdy instalacja ma moc 10-40 kW) wyprowadzonej do sieci energii.

3. Moduł fotowoltaiczny

Moduły fotowoltaiczne to urządzenia służące do bezpośredniej zamiany energii słonecznej na energię elektryczną. Jest to urządzenie całkowicie bezpieczne dla środowiska, nie emitujące szkodliwych substancji do otoczenia i trwałe. Moduły fotowoltaiczne zazwyczaj zbudowane są z pojedynczych ogniw. Ogniwa w postaci wafli o grubości ok. 2 mm wytwarzane są z mono- lub polikrystalicznego krzemu (I generacja), są najbardziej popularne i ciągle dominują na rynku. Nowością są tzw. ogniwa II generacji. Do ich produkcji używa się mniej materiału ( dlatego nazywane są cienkowarstwowymi) i często nie jest to krzem, a np. tellurek kadmu (CdTe) czy mieszanina indu, galu i selenu (CIGS).

4. Inwerter

Niezależnie od typu instalacji w większości przypadków energię z paneli fotowoltaicznych będziemy chcieli wykorzystywać za pomocą standardowych urządzeń elektrycznych pracujących na prądzie przemiennym 230 V 50 Hz, z tego względu instalacja będzie musiała być wyposażona w urządzenie, które zamieni prąd stały z baterii słonecznych na prąd przemienny. Inwerter czy – używając polskiej nazwy – przetwornica jest sercem każdej instalacji fotowoltaicznej i technicznie jest to urządzenie znacznie bardziej skomplikowane niż baterie słoneczne. Po pierwsze, tradycyjny falownik nie zajmuje dużo miejsca. Montuje się go w pozycji wiszącej, na ścianie zbudowanej z materiałów niepalnych. To znaczy, że ściana nie może być np. drewniana. Miejsce montażu falownika powinno znajdować się w pobliżu rozdzielni elektrycznej budynku. Należy zapewnić falownikowi swobodny przepływ powietrza oraz odstęp od innych elementów budowlanych min. 20 cm z każdej strony. Powinien on być zamontowany tak, by wyświetlacz znajdował się na wysokości oczu, a więc by łatwo było instalatorowi konfigurować jego pracę, lub sczytywać dane o produkcji energii. Falowniki można montować zarówno wewnątrz budynku jak i na zewnątrz, jeżeli falownik jest do tego przygotowany. Do miejsca, w którym zamontowany zostanie falownik należy doprowadzić przewody elektryczne z dachu. Sposób prowadzenia przewodów jest ustalany indywidualnie z inwestorem, tak by nie uszkodzić, czy nie zniszczyć elewacji lub wystroju wnętrz. W nowo budowanych obiektach inwestor może już podczas budowy wyprowadzić kable na dach, przygotowując je pod instalację fotowoltaiczną i zamontować falownik w miejscu, które będzie najbardziej odpowiednie.

5. Koszty instalacji fotowoltaicznej

Moc instalacji fotowoltaicznej powinna być dobierana do każdego obiektu indywidualnie na podstawie rocznego zapotrzebowania na energię elektryczną. Wartość tą najłatwiej wyznaczyć na podstawie rachunków za energię. Większość indywidualnych instalacji fotowoltaicznych zainstalowanych w Polsce to instalacje o mocy do 10 kWp. Są one więc ukierunkowane na pokrycie energetycznych potrzeb własnych obiektów. Najliczniejszą grupą mikroinstalacji stanowią instalacje o moce 3-5 kWp. Ceny mogą się nieco różnić w zależności od jakości komponentów. Warto zwrócić uwagę, że ceny mocno zależą od pokrycia dachowego. Instalacje fotowoltaiczne objęte są podatkiem VAT. W zależności od lokalizacji instalacji wyróżniamy dwie stawki podatkowe:

• dla instalacji montowanych na domu wynosi 8% VAT,

• dla instalacji gruntowych oraz dachowych montowanych na budynkach o przeznaczeniu innym niż mieszkalne wynosi 23% VAT.

Cena zestawu fotowoltaicznego dla (8% VAT):

• 3 kW może wynieść od 16000,00 zł do 23000,00 zł,

• 4 kW może wynieść od 21000,00 zł do 29000,00 zł,

• 5 kW może wynieść od 25000,00 zł do 37000,00 zł.

6. Podłączenie do sieci

Ustawa o OZE, wprowadziła rozliczenia na zasadzie opustów i nie umożliwia sprzedaży energii z mikroinstalacji prosumenckich. Co to oznacza? Przede wszystkim to, że aby jak najkorzystniej eksploatować mikroelektrownię należy jak najwięcej energii konsumować w czasie rzeczywistym. Wtedy korzystamy z wyprodukowanej energii 1:1. Jeśli skorzystamy z własnej energii, którą udostępni nam sieć tracimy odpowiednio 20-30% wyprodukowanej przez nas energii. Takie zasady dotyczą osób fizycznych, czyli nie prowadzących działalności gospodarczej. W ustawie o OZE są oni klasyfikowani jako prosumenci. Przyłączenie do sieci dystrybucyjnej mikroinstalacji wytwarzającej energię elektryczną, której właściciel jest przyłączony do sieci jako odbiorca końcowy i której moc zainstalowana nie jest większa niż określona w wydanych warunkach przyłączenia, odbywa się na podstawie zgłoszenia przyłączenia mikroinstalacji, złożonego w przedsiębiorstwie energetycznym, po uprzednim zainstalowaniu odpowiednich układów zabezpieczających i układu pomiarowo- rozliczeniowego. Przyłączenie mikroinstalacji do sieci dystrybucyjnej może odbywać się też na podstawie umowy o przyłączenie do sieci. Dodatkowym atutem mikroinstalacji jest to, że jej właściciel jest zwolniony z obowiązku ubiegania się o koncesję na produkcję energii elektrycznej i o wydanie warunków przyłączenia. Zdecydowanie łatwiej przebiegnie cały proces, jeśli moc instalacji nie będzie przekraczała mocy przyłączeniowej obiektu. Po wykonaniu instalacji wystarczy zgłoszenie instalacji do Operatora Sieci Dystrybucyjnej (OSD) celem przyłączenia jej do sieci elektroenergetycznej. Koszty przyłączenia mikroinstalacji leżą po stronie OSD.Składając wniosek o określenie warunków przyłączenia do sieci, należy podać poniższe informacje:

• dane identyfikacyjne i teleadresowe wnioskodawcy,

• określenie obiektu, który będzie przyłączany do sieci i jego lokalizacji,

• przewidywalną moc przyłączeniową,

• parametry techniczne przyłączanego źródła,

• dokument potwierdzający tytuł prawny wnioskodawcy do korzystania z obiektu.

Wniosek podpisuje inwestor lub pełnomocnik oraz instalator, który zobowiązany jest posiadać odpowiednie kwalifikacje. Do wniosku należy załączyć odpowiednie dokumenty: karty katalogowe i certyfikaty urządzeń zastosowanych na instalacji oraz schemat jednokreskowy zgłaszanej instalacji. Kolejno, składany jest wniosek o świadczenie usług dystrybucji, którego efektem jest podpisanie umowy na dystrybucję energii. To umożliwi rozliczenie się z zakładem energetycznym na zasadzie opustów. Ostatnim elementem jest podpisanie aneksu do umowy kompleksowej, uwzględniający fakt korzystania z energii z mikroinstalacji. Fizyczne przyłączenie obiektu do sieci następuje po zrealizowaniu wszystkich obowiązków stron wynikających z umowy o przyłączenie do sieci, w tym przede wszystkim po: realizacji prac budowlano-montażowych po stronie przyłączanego podmiotu, zgłoszeniu gotowości instalacji do przyłączenia oraz dokonaniu pozytywnego sprawdzenia tej instalacji przez operatora systemu dystrybucyjnego (OSD), sprawdzeniu układu pomiarowo- rozliczeniowego, przygotowaniu i uzgodnieniu z OSD instrukcji współpracy. Rozpoczęcie dostarczania energii elektrycznej do sieci operatora systemu dystrybucyjnego może nastąpić po zawarciu stosownych umów związanych ze świadczeniem usług dystrybucji.

Żródło: www.globenergia.pl